‘Scrub’ กลายเป็นคำที่คนค้นหาเยอะจนขึ้น Google Trends ในเวลาไม่กี่ชั่วโมงหลังประกาศของ NASA เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม สำหรับวงการเทคโนโลยีอวกาศ คำนี้มีความหมายมากกว่าแค่ “ระงับ” กำหนดการที่กำลังเกิดขึ้น แต่ความหมายและที่มาที่ไปจริง ๆ ของมันคืออะไร บทความนี้เรามีคำอธิบายครับ
คำว่า Scrub ในวงการอากาศยานแปลว่า การระงับอย่างกะทันหัน แตกต่างกับคำว่า Delay ตรงที่การ Delay หรือเลื่อนกำหนดการออกไปก่อนมักใช้เวลาตัดสินใจล่วงหน้าเป็นหลักปี เดือน หรือวัน แต่การ Scrub มักเป็นการตัดสินใจที่กระชั้นชิดกับเวลาปล่อยตัว
ในวงการอากาศยานแล้ว การจะ Scrub การบินได้จำเป็นต้องมีเงื่อนไขตรงตามข้อกำหนดขององค์การบริหารการบินแห่งสหรัฐอเมริกา หรือ Federal Aviation Administration (FAA) โดยแบ่งเป็นสองหมวดหลัก ๆ คือ ปัญหาที่เกิดจากสภาพอากาศ และปัญหาทางเทคนิค
ปัญหาที่เกิดจากสภาพอากาศนั้นเป็นได้ทั้งมีเมฆหนาเกินไป มีพายุฝนฟ้าคะนองหรือมีฟ้าฝ่าในรัศมี 10 ไมลส์ทะเลในช่วงเวลาภายใน 30 นาทีก่อนการปล่อยยาน ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดอันตรายต่อตัวยานหรือนักบินได้
ส่วนปัญหาทางเทคนิคนั้นนับรวมตั้งแต่การขัดข้องของอุปกรณ์ภาคพื้นดินที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการปล่อยยานไปจนถึงความเสียหายของชิ้นส่วนยานที่มีความเสี่ยงต่อการปล่อยตัวเช่นกัน
ส่วนการกำหนดการปล่อยยานอีกครั้งหลังจากการ Scrub นั้นแตกต่างกันไปตามกรณีครับ ถ้าเป็นปัญหาจากสภาพอากาศอาจกำหนดให้ปล่อยตัวในวันถัดไปได้เลย แต่ถ้าเป็นปัญหาทางเทคนิค ส่วนใหญ่มักกำหนดหลังจากทำการซ่อมแซมและทดสอบการทำงานของอุปกรณ์นั้น ๆ ก่อนครับ
ล่าสุด NASA แจ้งกำหนดการใหม่ของจรวด Artemis-1 ที่ระงับกำหนดการเดิมไปจนคำว่า Scrub ขึ้นเทรนด์ เป็นวันที่ 2 กันยายนตามเวลาท้องถิ่นอเมริกา หรือ3 กันยายนนี้ตามเวลาประเทศไทย รอติดตามกันครับ
Scrub อาจจะทำให้กำหนดการล่าช้าไปบ้าง แต่ความปลอดภัยต้องมาก่อน เพราะทุกก้าวของวงการเทคโนโลยีอวกาศต้องระมัดระวังอยู่เสมอครับ
----
ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจากผู้เชี่ยวชาญของ GISTDA คุณอธิภัทร วรรธอนันตชัย วิศวกรดาวเทียม THEOS-2A
____
ที่มา:
- What is a 'scrub'
(https://www.wcnc.com/.../275-c4856c2c-9e5e-4dd5-81f3...)
- WHY DO ROCKETS SCRUB?
(https://www.kennedyspacecenter.com/blog/why-do-rockets-scrub)
- Why a rocket launch gets 'scrubbed'