เมื่อพูดถึง “อวกาศ” หรือ “ดาวเทียม” ภาพจำของคนส่วนใหญ่มักจะมองเป็นเรื่องไกลตัวที่เข้าไม่ถึงและไม่มีความจำเป็นที่ต้องให้ความสำคัญ ทั้งที่ความจริงแล้ว ผลผลิตจากนวัตกรรมอวกาศแทรกซึมอยู่ในหลายกิจกรรมของชีวิตประจำวันของเราทั้งทางตรงและทางอ้อม ยังไม่จำเป็นต้องไปถึงดวงจันทร์ เพียงแค่ขับรถออกจากบ้าน เราก็ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีอวกาศอยู่แล้วโดยไม่รู้ตัว
.       
“เพราะอวกาศเป็นมากกว่าแค่ดาวเทียม” โครงการ THEOS-2 จึงเกิดขึ้นเพราะเล็งเห็นคุณค่าของการใช้ประโยชน์ข้อมูลจากเทคโนโลยีอวกาศ โดยมีจุดมุ่งหมายสูงสุดคือส่งมอบคุณค่าจากอวกาศแก่สังคมไทยในทุกมิติ เพื่อตอบโจทย์การพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนในระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ปัญหาเศรษฐกิจ” ที่อาจเรียกได้ว่าเป็นปัญหาสำคัญที่ประเทศไทยกำลังเผชิญ เพราะเศรษฐกิจคือปากท้องของประชาชน ซึ่งเป็นกลไกหลักที่สำคัญในการขับเคลื่อนประเทศ และเป็นต้นเหตุหนึ่งที่อาจนำไปสู่การเกิดปัญหาสังคมด้านอื่น ๆ อย่างไม่คาดคิด
.
คุณค่าที่ประชาชนไทยจะได้รับจากการใช้ประโยชน์เทคโนโลยีอวกาศ จึงเป็นประเด็นที่โครงการ THEOS-2 ให้ความสำคัญ และมีการดำเนินนโยบายในพื้นที่ต้นแบบแล้ว ทั้งในมิติของการแก้ไขปัญหาเชิงพื้นที่และมิติของการพัฒนาพื้นที่ เช่น  โครงการบริหารจัดการที่ดินเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ำในจังหวัดน่าน และโครงการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อขับเคลื่อนแผนงานการพัฒนาพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เป็นต้น
.
โดยหนึ่งในองค์ประกอบหลักของโครงการ THEOS-2 คือการพัฒนาแพลตฟอร์มสนับสนุนการตัดสินใจและขับเคลื่อนเชิงนโยบาย หรือที่เรียกว่า Actionable Intelligence Policy : AIP ซึ่งเป็นเครื่องมืออัจฉริยะสำหรับวิเคราะห์และประมวลผลข้อมูลขนาดใหญ่จากหลายแหล่ง สามารถสังเคราะห์ประเด็นปัญหาพร้อมด้วยข้อมูลเชิงลึก ในบริบทเชิงพื้นที่ เวลา และกลุ่มเป้าหมายเฉพาะได้อย่างตรงจุด เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจของภาครัฐและนำมาซึ่งแนวทางการแก้ไขอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นฐานในการบริหารจัดการนโยบาย และติดตามผลการดำเนินงานในเชิงพื้นที่
.
เพื่อให้เห็นภาพได้ชัดขึ้นว่า THEOS-2 จะช่วยแก้ปัญหาเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างไร ขอยกตัวอย่างที่ใกล้เคียงกับวิถีชีวิตของประชาชนมากที่สุด คือ การทำเกษตรกรรม ข้อมูลจากเทคโนโลยีอวกาศสามารถนำไปสร้างมูลค่าเพิ่ม ลดต้นทุน และเพิ่มศักยภาพในการทำงานให้กับเกษตรกรได้หลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น การประเมินพื้นที่เหมาะสมสำหรับการเพาะปลูกที่ตรงกับความต้องการของตลาดและเหมาะสมกับศักยภาพของพื้นที่ การติดตามพื้นที่เพาะปลูก คาดการณ์ผลผลิตและวันเก็บเกี่ยว คาดการณ์พื้นที่เสี่ยงภัยธรรมชาติ ติดตามคราบเกลือและการรุกล้ำของน้ำเค็ม/น้ำทะเล รวมทั้งวางแผนการขนส่ง บริหารจัดการอุปทานและอุปสงค์ให้สอดคล้องกับกลไกการตลาด
.
นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ข้อมูลจากดาวเทียมในการแก้ไขปัญหาการจัดการที่ดินทำกิน ซึ่งเป็นต้นเหตุหนึ่งของความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็น ปัญหาเขตที่ดินทับซ้อน ปัญหาการใช้ประโยชน์ที่ดินทำกินไม่ตรงกับศักยภาพ ปัญหาการจัดการที่ดินในเขตนิคมสหกรณ์ ปัญหาความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงทรัพยากรเพื่อการทำกิน การวางแผนบริหารจัดการเพื่อการใช้ทรัพยากรน้ำอย่างคุ้มค่า รวมไปถึงการวางแผนเพื่อพัฒนาเมืองอัจฉริยะ
.
นอกเหนือไปจากมิติของการแก้ไขปัญหาแล้ว การพัฒนาขีดความสามารถและยกระดับเศรษฐกิจก็เป็นอีกมิติที่ได้รับประโยชน์อย่างยิ่ง จากการเปิดโอกาสให้นักพัฒนาและผู้ประกอบการสมัยใหม่ (Startup) สามารถใช้ประโยชน์ข้อมูลจากโครงการ THEOS-2 ในการต่อยอดพัฒนานวัตกรรมรูปแบบต่าง ๆ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคตามยุคสมัย เช่น นวัตกรรมสนับสนุนการทำแปลงเกษตรอัจฉริยะ แอปพลิเคชันประเมินสุขภาพพืชแบบอัตโนมัติ  ยานยนต์ไร้คนขับ การวางแผนการลงทุนในพื้นที่ ระบบแจ้งเตือนภัยพิบัติและเหตุฉุกเฉิน หรือระบบข้อมูลสนับสนุนการตัดสินใจทำประกันภัยก็สามารถทำได้เช่นกัน
.
นวัตกรรมเหล่านี้ล้วนก่อให้เกิดการพัฒนาสู่โมเดลธุรกิจรูปแบบใหม่ ที่พึ่งพาเทคโนโลยีในการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจและสังคม ตอบสนองความจำเป็นของประเทศและความต้องการของตลาดโลกได้ โดยเริ่มจากการที่เราสามารถพึ่งพาเทคโนโลยีของประเทศเราเอง ลดการพึ่งพาต่างประเทศ สร้างองค์ความรู้และโอกาสในการต่อยอดให้แก่เหล่านักพัฒนาของไทยในวงกว้างมากขึ้น ซึ่งทั้งหมดนี้ต้องอาศัยกลไกการขับเคลื่อนโดยภาครัฐ และไอเดียจากผู้ประกอบการรุ่นใหม่ที่สนใจความท้าทายในการพัฒนา เพื่อสร้างความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ของสังคมไทยในอนาคต
.
“เพราะอวกาศอยู่ใกล้ตัวกว่าที่เราคิด” อีกไม่นานเกินรอคนไทยทุกคน ไม่ว่าจะเป็นเกษตรกร นักธุรกิจ นักบริหาร นักวิทยาศาสตร์ ก็จะสามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีอวกาศผ่านระบบต่างๆที่อยู่ภายใต้โครงการธีออส 2 เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับงานมากยิ่งขึ้น โครงการธีออส 2 จึงเป็นหนึ่งก้าวที่สำคัญของการยกระดับขีดความสามารถทางเศรษกิจและสังคมของประเทศไทยอีกครั้งหนึ่ง และทั้งหมดนี้ ท้ายที่สุดแล้วมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น แน่นอนว่าอาจไม่ใช่ในทางตรงเสียทีเดียว แต่มุ่งหวังว่าผลผลิตของโครงการจะสามารถสร้างความยั่งยืนทางเศรษฐกิจและสังคมให้กับประเทศไทยได้ในระยะยาว
#จิสด้าก้าวสู่ปีที่22 #จิสด้า #GISTDA #THEOS2 #พัฒนาเศรษกิจ #พัฒนาสังคม #อวกาศ #ดาวเทียม #เทคโนโลยีอวกาศ #ปัญหาเศรษฐกิจ #แก้ไขปัญหา #เชิงพื้นที่ #ปัญหาความยากจน #ปัญหาความเหลื่อมล้ำ #เครื่องมืออัจฉริยะ #อีกไม่นาน