โดรนมีบทบาทสำคัญต่อมนุษย์เรานับตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 โดยการใช้เพื่อสอดแนมทางทหาร จากอาวุธสังหารที่ไร้หัวใจ ถูกพัฒนาและปรับปรุง จนปัจจุบันกลายมาเป็นอุปกรณ์ในชีวิตประจำวันของใครหลายคน เพราะด้วยราคาที่ย่อมเยาและหาซื้อได้ง่ายในปัจจุบัน ส่งผลให้ปริมาณของโดรนมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นมาตรการควบคุมที่เข้มงวดและระบบบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ จึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อสร้างสังคมที่มีการอยู่ร่วมกันอย่างสมานฉันท์
.
มายุคนี้คงไม่มีใครไม่รู้จักโดรน หรือ UAV หรือ อากาศยานไร้คนขับ แม้จะมีหลายชื่อแต่มันก็คือ อากาศยานที่ไม่มีนักบินประจำการอยู่บนเครื่องและควบคุมจากระยะไกล ปัจจุบันโดรนถูกพัฒนาให้มีหลากหลายขนาดและมาพร้อมกับอุปกรณ์ทันสมัยที่ถูกติดตั้งมาพร้อมกับตัวเครื่อง อาทิเช่น กล้องความละเอียดสูง กล้องตรวจจับความร้อน กล้องอินฟาเรด เป็นต้น ทำให้โดรนถูกนำไปใช้ประโยชน์ในหลายด้านมากขึ้น โดยมีการประเมินว่าในปีนี้ จำนวนโดรนทั้งประเภทใช้เพื่องานอดิเรกและเชิงพาณิชย์จะเพิ่มขึ้นจาก 2.5 ล้านเครื่องเป็น 7 ล้านเครื่อง
.
ด้านการศึกษา โดรนสามารถช่วยพัฒนากระบวนความคิด วางแผนและแก้ไขปัญหา เป็นกระบวนการที่เหมาะสำหรับการพัฒนาทักษะสำหรับเยาวชนให้พร้อมเพื่อนำเอาเทคโนโลยีไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในอนาคต และหลายโรงเรียนก็ได้จัดหาโดรนเพื่อเป็นหนึ่งในอุปกรณ์ส่งเสริมการเรียนรู้ควบคู่กับการใช้เทคโนโลยีให้นักเรียนแล้ว แน่นอนว่าอนาคตอีกไม่กี่ปีข้างหน้าเราอาจจะเห็นเด็กไทยส่วนใหญ่จะมีโดรนเป็นของตัวเองก็อาจเป็นได้ ไม่ต่างกับโทรศัพท์มือถือที่เป็นจริงแล้วในปัจจุบัน
.
ด้านการสำรวจและทำแผนที่ โดรนก็นับว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อการผลิตข้อมูลภูมิสารสนเทศโดยปราศจากขอบเขตเรื่องของเวลาหรือตราบนานเท่าที่แบตเตอรี่จะสามารถทำงานได้ แต่ปัจจุบันก็มีการพัฒนาให้โดรนสามารถทำการบินได้นานมากขึ้นในระดับชั่วโมงสำเร็จเป็นที่เรียบร้อย อนาคตภาพที่เราจะเห็นโดรนบินข้ามตำบล อำเภอ หรือจังหวัดก็อาจจะเป็นจริงเร็วๆนี้ 
.
ด้านการขนส่ง โดรนเป็นตัวแปรสำคัญในอนาคตที่จะพลิกระบบโลจิสติกส์ของโลกให้สะดวกสบายขึ้น แม้ว่าปัจจุบัน กฏระเบียบต่างๆที่เข้มงวดอาจจะทำให้การขนส่งด้วยโดรนไม่แพร่หลาย แต่ในอนาคตเชื่อว่าข้อจำกัดทั้งหลายจะถูกทลายลง ขณะเดียวกันบรรดาบริษัทเทคโนโลยีก็เดินหน้าพัฒนาโดรนรุ่นใหม่ให้สมบูรณ์แบบที่สุด เพื่อพิสูจน์ว่าการใช้โดรนเพื่อขนส่งสินค้านั้นเป็นไปได้ จากที่เราเคยเห็นภาพโดรนส่งกล่องพัสดุตามอินเทอร์เน็ต จนตอนนี้เริ่มมีภาพโดรนขนส่งสินค้าที่มีน้ำหนักมากขึ้นบ้างแล้ว
.
มาถึงตรงนี้หลายคนอาจจินตนาการเห็นโดรนกำลังบินขวักไขว่เหนือน่านฟ้าในอนาคต ไม่ต่างอะไรกับภาพยนต์แนววิทยาศาสตร์ที่เราเห็นกัน แต่นั้นอาจจะกลายเป็นฝันร้ายฉากใหญ่ หากบรรดาโดรนเหล่านั้นทำการบินโดยไม่มีมาตราการใดๆมาควบคุม หรือทำการบินโดยที่ไม่คาดคิดว่าในเส้นทางบินเดียวกันนั้นมีโดรนลำอื่นบินอยู่แล้วหรือไม่ หรือมีการนำโดรนไปแสวงประโยชน์ในทางที่ผิด
.
เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2558 ได้มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษา ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่องหลักเกณฑ์การขออนุญาตและเงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยาน ซึ่งไม่มีนักบิน ประเภทอากาศยาน ที่ควบคุมการบินจากภายนอก พ.ศ. 2558 สร้างความตื่นตัวให้กับผู้ครอบครองโดรนให้ตระหนักถึงความปลอดภัยในการบินโดรนได้ระดับหนึ่ง แต่ทว่าการมีกฎหมายบังคับก็ไม่อาจจะควบคุมจำนวนโดรนและความหนาแน่นของโดรนเหนือน่านฟ้าที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องได้ 
.
เพื่อเป็นการเตรียมรับมือกับปัญหาต่างๆอันจะเกิดขึ้นเนื่องจากปริมาณโดรนที่มีแนวโน้มการใช้งานเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ หรือก่อนที่โดรนจะบินเต็มท้องฟ้า ประเทศไทยจำเป็นต้องมีระบบบริหารจัดการการบินโดรนที่มีประสิทธิภาพและเข้าถึงได้ง่าย เพื่อเชื่อมโยงให้ผู้ใช้งานโดรนและหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องใช้เพื่อร่วมกันบริหารจัดการ
.
ปัจจุบันจิสด้า โดย ศูนย์วิจัยเพื่อพัฒนาเชิงกลยุทธ์และปฏิบัติการด้านการบินและอวกาศ (SOAR) อยู่ในระหว่างการพัฒนาระบบบริหารจัดการการบินโดรน เพื่อเป็นช่องทางให้ประชาชนสามารถดำเนินการขออนุญาตบินโดรนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและทราบผลอย่างรวดเร็ว ข้อมูลดังกล่าวนอกจากจะสร้างความปลอดภัยให้กับโดรนของผู้แจ้งเองแล้ว ยังเป็นประโยชน์ต่อคนอื่นๆที่บินในพื้นที่ใกล้เคียงหรือเส้นทางเดียวกัน
.
นอกจากนั้นทางภาครัฐยังสามารถใช้ข้อมูลดังกล่าวเพื่อประโยชน์ในการวางแผนการบินโดรน ติดตามและตรวจสอบการบินเพื่อความปลอดภัย รวมไปถึงวิเคราะห์และวางมาตรฐานความปลอดภัยในการบินโดรน เพื่อรองรับการเติบโตของจำนวนการใช้โดรนในอนาคตทั้งส่วนตัวและภาคธุรกิจ ระบบดังกล่าวจึงนับว่ามีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องเร่งศึกษาและพัฒนาเพื่อประโยชน์ของคนไทยและสร้างสังคมที่อยู่ร่วมกันอย่างสมานฉันท์

.
ไปรษณีย์ไทย. (2562). โดรน:ตัวแปรพลิกวงการขนส่งหรือแค่สีสันในอุตสาหกรรมโลจิสติกส์ (Online). สืบค้นจาก https://postconnex.in.th/
Praornpit. (2562). อัปเดต 2 นวัตกรรมโดรน สุดเจ๋ง เขย่าวงการใช้โดรนในงานสำรวจ (Online). สืบค้นจาก https://www.salika.co/
ทวียศ ศรีเกตุ. (2558). โดรนกับการเดินอากาศของกฎหมายไทย (Online). สืบค้นจาก https://www.parliament.go.th/
.
#จิสด้าก้าวสู่ปีที่20 #จิสด้า #GISTDA